Νέο μοναδικό εργαλείο για την αποτελεσματική ανίχνευση διατροφικών προτύπων ασθενών από κλινικούς
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ιατρικής του Τρόπου Ζωής (ACLM) έχει αναπτύξει ένα κλινικό εργαλείο για να υποστηρίξει τους επαγγελματίες υγείας να ενσωματώσουν στην πρακτική τους μία προσέγγιση του φαγητού ως φαρμάκου, αξιολογώντας και παρακολουθώντας το ποσοστό των ολικών μη επεξεργασμένων τροφίμων φυτικής προέλευσης καθώς και του νερού, στα διατροφικά σχήματα των ασθενών τους.
Το ACLM Diet Screener, ένα εργαλείο 27 ερωτήσεων για την ανίχνευση της δίαιτας, το οποίο είναι δωρεάν διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του ACLM, σχεδιάστηκε για να καθοδηγήσει τις κλινικές συζητήσεις γύρω από τη δίαιτα και να υποστηρίξει την κατάρτιση των διαιτολογίων, ενώ, παράλληλα, είναι αρκετά σύντομο ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κλινικές συνεδρίες ρουτίνας. Μία διεπιστημονική ομάδα κλινικών συνεισέφερε στην ανάπτυξη του εργαλείου.
Παρότι υπάρχουν κι άλλα εργαλεία διαιτητικής αξιολόγησης, το ACLM Diet Screener είναι μοναδικό, αφού συμβαδίζει με τις ανάγκες των κλινικών της ιατρικής του τρόπου ζωής, που συνηθίζουν να προτείνουν μία διατροφή βασισμένη κατεξοχήν σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης, αποτυπώνει μία εικόνα της συνολικής διατροφής και περιλαμβάνει απλές μετρήσεις, οι οποίες είναι κατανοητές και υλοποιήσιμες για τον ασθενή, ανέφερε η Micaela Karlsen, συγγραφέας στο άρθρο για την ανάπτυξη του εργαλείου που εκδόθηκε την 26η Απριλίου στο “Frontiers in Nutrition”.
«Η έρευνα καταδεικνύει ότι τα διάφορα διαιτητικά πρότυπα που είναι βασισμένα σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης συσχετίζονται με χαμηλότερο κίνδυνο χρονίων νοσημάτων και μπορούν να λειτουργήσουν ως αποτελεσματικές παρεμβάσεις για τη θεραπεία καρδιαγγειακών νοσημάτων, ακόμη και για την αντιμετώπιση του σακχαρώση διαβήτη τύπου ΙΙ», είπε η Δρ. Karslen. «Όμως υπήρχε μία ξεκάθαρη ανάγκη των κλινικών για ένα εργαλείο που θα τους βοηθούσε περισσότερο να γεφυρώσουν τη διατροφική έρευνα με την κλινική πράξη, όπως, επίσης, και να υποστηρίξουν τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και την αλλαγή συμπεριφοράς των ασθενών. Το ACLM Diet Screener αναπτύχθηκε λαμβάνοντας υπόψιν αυτούς τους στόχους.»
Στην ομάδα που ξεκίνησε να αναπτύσσει το εργαλείο το 2021 ανήκαν ιατροί του τρόπου ζωής και ερευνητές στον χώρο της διατροφής. Η ομάδα συμβουλεύτηκε ένα ευρύ φάσμα πηγών, όπως οι Κατευθυντήριες Οδηγίες Διατροφής στις ΗΠΑ, το MyPlate, η Δίαιτα DASH και το Healthy Eating Index, καθώς επίσης και τα εργαλεία που υπήρχαν στο , προκειμένου να αναγνωριστούν τόσο συγκεκριμένα τρόφιμα και ροφήματα για να συμπεριληφθούν στο εργαλείο όσο και ο τρόπος κατηγοριοποίησής τους. Έπειτα από μία επαναληπτική διαδικασία σχεδιασμού και μία πιλοτική περίοδο δοκιμής, η τελική έκδοση του εργαλείου περιλαμβάνει 20 ερωτήσεις για τη διατροφική πρόσληψη, 6 για την κατανάλωση ροφημάτων και μία που αφορά θρεπτικά συστατικά και συμπληρώματα. Οι κατηγορίες τροφίμων περιλαμβάνουν φρούτα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια, πιάτα που παρασκευάζονται με κρέας, αυγά ή θαλασσινά, αλλά και γρήγορο φαγητό, κατεψυγμένα γεύματα, γεύματα από εστιατόριο – έτοιμα γεύματα και τηγανητό φαγητό.
Μετά τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου, υπολογίζεται η βαθμολογία για την συχνότητα κατανάλωσης τροφίμων φυτικής προέλευσης ως ποσοστό της συνολικής κατανάλωσης τροφίμων και η βαθμολογία για την συχνότητα κατανάλωσης νερού ως προς τη συνολική κατανάλωση ροφημάτων. Η σύνοψη των αποτελεσμάτων μπορεί εύκολα να αναλυθεί από κάποιο μέλος της θεραπευτικής ομάδας, αλλά αν ο χρόνος το επιτρέπει, μπορεί να μετατραπεί σε ένα απλό διάγραμμα με μορφή πίτας για τους σκοπούς των κλινικών συζητήσεων με ασθενείς. Το εργαλείο περιλαμβάνει εικόνες τροφίμων που αντιπροσωπεύουν τις κατηγορίες, οι οποίες διασφαλίζουν ότι το ερωτηματολόγιο γίνεται εύκολα κατανοητό από όλους τους ασθενείς.
Σχεδόν το 90% των 539 επαγγελματιών υγείας που συμμετείχαν στην πιλοτική αξιολόγηση του Diet Screener ανέφεραν ότι ήταν αρκετά σύντομο ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κλινικό περιβάλλον και το 68% εξέφρασε την πρόθεση να το χρησιμοποιήσει, σύμφωνα με το άρθρο του Frontiers in Nutrition.
«Ο χρόνος είναι ένα μεγάλο εμπόδιο για τους κλινικούς που θέλουν να εμπλέκονται σε ουσιώδεις συζητήσεις με τους ασθενείς, σχετικά με τα διατροφικά τους μοτίβα και άλλες συμπεριφορές του τρόπου ζωής.», είπε η Erin Campbell, καθηγήτρια Επιστημών Δημόσιας Υγείας. «Μία πρόσφατη μελέτη βρήκε ότι σε τυπικές συνεδρίες με ασθενείς, οι γενικοί γιατροί αφιερώνουν περίπου το ένα τέταρτο του χρόνου απ’ ευθείας στον ασθενή αλλά αφιερώνουν μισό από τον χρόνο τους απασχολούμενοι με διοικητικά καθήκοντα όπως οι ηλεκτρονικές καταγραφές υγείας. Μας ικανοποίησε το γεγονός ότι η πλειονότητα των κλινικών που ανασκόπησαν το εργαλείο το βρήκαν χρήσιμο παρά τους χρονικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζουν».
Ένα ακόμη μοναδικό χαρακτηριστικό του εργαλείου είναι η συνάφειά του με διαφορετικές εθνοτικές και πολιτισμικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων Αφροαμερικανών, Ισπανόφωνων/Λατίνων, Ασιατοαμερικανών, Ιθαγενών Αμερικάνων και Ινδοαμερικανών. Ειδικοί στο θέμα που εκπροσώπησαν αυτές τις δημογραφικές ομάδες ανασκόπησαν τα παραδείγματα τροφίμων και πρότειναν προσθήκες με βάση τις δικές τους απόψεις και τις εμπειρίες αυτών των πολιτισμών. «Θέλαμε να μπορούμε να απευθυνθούμε στο ευρύτερο κοινό και, παρότι υπάρχουν και άλλα εργαλεία ανίχνευσης για αυτούς τους πληθυσμούς, αγνοούσαμε την ύπαρξη κάποιου εργαλείου που να είναι ευέλικτο σε πολλούς διαφορετικούς πληθυσμούς ασθενών, όπως είναι το ACLM Diet Screener”, δήλωσε η Susan Friedman, καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Rochester και μία εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Ελπίζουμε ότι οι κλινικοί θα βρουν αυτό το εργαλείο βοηθητικό για πολλούς διαφορετικούς ασθενείς, ακόμη κι αν η κλινική τους πράξη είναι χρονικά περιορισμένη».
Πηγή: American College of Lifestyle Medicine
Karlsen MC, Staffier KL, Pollard KJ, Cara KC, Hulit SM, Campbell EK and Friedman SM (2024) Piloting a brief assessment to capture consumption of whole plant food and water: version 1.0 of the American College of Lifestyle Medicine Diet Screener (ACLM Diet Screener). Front. Nutr. 11:1356676.
Μετάφραση & Επιμέλεια Κεμένου: Χριστίνα Πατμίου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc Προαγωγή & Αγωγή Υγείας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ
Photo by ROMAN ODINTSOV:
