Εφάπαξ: αλλάζουν όλα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα

Νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ, το οποίο οδήγησε σε μείωση ο νόμος Κατρούγκαλου, εξετάζει το υπουργείο Εργασίας με στόχο τη μελλοντική του αύξηση. Η πρόταση που εξετάζεται αφορά  την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού, καθώς πρόκειται για αμιγώς εισφορές εργαζομένων, που δεν επηρεάζουν τον προϋπολογισμό και ως εκ τούτου δεν δημιουργούν κάποιο δημοσιονομικό θέμα. Και αυτό γιατί το εφάπαξ μειώνεται χρόνο με τον χρόνο σε όλα τα Ταμεία, καθώς, με τις αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των ποσών που δικαιούνται όσοι βγαίνουν στη σύνταξη από το 2014 και μετά, ένα μέρος του εφάπαξ έχει μετατραπεί σε άτοκη επιστροφή εισφορών.

Η πρόταση για αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του εφάπαξ αφορά την επέκταση της πενταετίας 2009-2013 που χρησιμοποιείται σήμερα για τον υπολογισμό του καλύτερου τμήματος του εφάπαξ, ώστε να είναι πιο κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης. Κατ’ επέκταση, να υπολογίζεται η τελευταία πενταετία πριν από τη συνταξιοδότηση.

Το μέτρο βρίσκεται ήδη στο τραπέζι αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων από τα Ταμεία Πρόνοιας του Δημοσίου, καθώς διαπιστώνεται πλέον ότι ο διαχωρισμός του εφάπαξ σε δύο μέρη, ένα για τα έτη ασφάλισης έως το 2013 και ένα για τα έτη από το 2014 και μετά, έχει ημερομηνία λήξης, καθώς χρόνο με τον χρόνο το εφάπαξ θα μειώνεται για όλο και περισσότερους ασφαλισμένους, οι οποίοι θα απομακρύνονται από την «καλή» πενταετία.

Τονίζεται ότι τα νέα εφάπαξ είναι  ψαλιδισμένα από τον νόμο Κατρούγκαλου. Ο κανόνας που εισήγαγε αυτός ο νόμος 4387/2016 είναι ότι το εφάπαξ για τα ίδια έτη ασφάλισης βαίνει μειούμενο κάθε χρόνο για όσους συνταξιοδοτούνται από 1ης Ιανουαρίου 2014 και μετά. Για να ισοφαρίσουν οι ασφαλισμένοι τις απώλειες, θα πρέπει να παραμείνουν περισσότερα χρόνια.

Ειδικότερα το εφάπαξ υπολογίζεται με διπλό τρόπο για όσους βγουν στη σύνταξη μέσα στο 2022. Ειδικότερα ένας υπάλληλος που το τρέχον έτος κλείνει 36 χρόνια εργασίας θα λάβει εφάπαξ για τα 28 χρόνια με βάση τον παλιό τρόπο υπολογισμού και για τα υπόλοιπα 8 χρόνια, από το 2014 και μετά, θα έχει άτοκη επιστροφή εισφορών.

Το εφάπαξ βαίνει μειούμενο για τα έτη συνταξιοδότησης που συμπληρώνονται από 1ης Ιανουαρίου 2014 και μετά, καθώς με τον νόμο 4387/2016 οι εισφορές που πληρώνονται από το 2014 και εντεύθεν στα ταμεία Πρόνοιας του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα δεν έχουν ανταποδοτικότητα.

Με την αλλαγή του υπολογισμού, ένας υπάλληλος που θα συνταξιοδοτηθεί το 2022 με 36 έτη θα πάρει δύο τμήματα εφάπαξ, το πρώτο τμήμα του εφάπαξ θα είναι για τα έτη ως το 2013 και θα υπολογιστεί με το 60% του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών της πενταετίας 2009-2013, επί τα έτη ασφάλισης ως το 2013, και το δεύτερο τμήμα θα είναι η επιστροφή των εισφορών που πλήρωσε από το 2014 έως το 2022, χωρίς τόκο. Επισημαίνεται ότι το εφάπαξ δεν έχει κρατήσεις, καταβάλλεται στο ακέραιο. Παρακράτηση γίνεται όταν υπάρχουν:

α) οφειλές στην Εφορία (παρακράτηση μέχρι ποσοστού 50% της παροχής),

β) δάνειο στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ποσό σύμφωνα με τη σχετική σύμβαση χορήγησης του δανείου),

γ) οφειλή εισφορών προς τον e-ΕΦΚΑ.