Ήταν Νοέμβριος του μακρινού 1988 όταν ο κεντροδεξιός Ζακ Σιράκ, τότε δήμαρχος του Παρισιού και μετέπειτα πρόεδρος της Γαλλίας, έδωσε την υπόσχεση ότι σύντομα οι κάτοικοι της γαλλικής πρωτεύουσας θα μπορούσαν να κολυμπήσουν ξανά στον Σηκουάνα.
Οι βουτιές στα βρόμικα θολά νερά του είχαν απαγορευτεί από το 1923.
«Σε πέντε χρόνια, θα μπορούμε να κολυμπήσουμε και πάλι εκεί», είχε ανακοινώσει 65 χρόνια μετά την απαγόρευση ο Σιράκ, απελευθερώνοντας στον ποταμό 5.000 λούτσους.
«Θα έρθω με πετσέτες και αντιβιοτικά», τον είχε ειρωνευτεί ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος επί προεδρίας Μιτεράν, Μπρις Λαλόντ, μετέπειτα ιδρυτής του κόμματος Οικολογική Γενιά.
Απτόητος, ο Σιράκ επανέλαβε τη υπόσχεσή του το 1990, δηλώνοντας στην τηλεοπτική κάμερα ότι θα έκανε «μπάνιο στον Σηκουάνα μπροστά σε μάρτυρες» το 1993.
Δεν το έκανε ποτέ…
Χρειάστηκε να περάσουν έκτοτε πάνω από τρεις δεκαετίες μέχρι μια Γαλλίδα πολιτικός, η Αμελί Ουντεά-Καστερά, να κάνει την πρώτη… ηρωική βουτιά, μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες.
Ένεκα Ολυμπιακών Αγώνων, η πρώην επαγγελματίας τενίστρια, νυν υπουργός Αθλητισμού επί προεδρίας του κεντρώου Εμανουέλ Μακρόν, βούτηξε στις 13 Ιουλίου στον Σηκουάνα.
Ήταν μόλις 13 ημέρες πριν από την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων 2024, με τον διάσημο ποταμό του Παρισιού να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.
Ζητούμενο είναι να πειστεί το κοινό εντός και εκτός Γαλλίας ότι το φιλόδοξο και πολυδάπανο σχέδιο καθαρισμού των υδάτων του Σηκουάνα, στο πλαίσιο της διοργάνωσης Παρίσι 2024, έχει πιάσει τόπο.
Επικοινωνιακά δεν βοήθησε ιδιαίτερα το γεγονός ότι η υπουργός βούτηξε στον ποταμό φορώντας ολόσωμη στολή κατάδυσης.
Combinaison «en néoprène» pour nager dans une belle eau à 20*c, couleur caca ?
Amélie Oudéa-Castéra a peur de quoi ? @AOC1978 #jo #sport #seine #hidalgo #Paris2024 pic.twitter.com/03MKaMRJeJ— La phobie des médiocres (@Lpdmcom) July 13, 2024
Τέσσερις ημέρες μετά, σειρά για μακροβούτι πήρε η σοσιαλίστρια δήμαρχος του Παρισιού, Αν Ινταλγκό.
Είχε ήδη αναβάλει δύο φορές το κολύμπι στον Σηκουάνα, καθώς τα αποτελέσματα των αναλύσεων δειγμάτων του νερού ήταν πολύ άσχημα.
Κι αυτό παρά τα 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ που οι γαλλικές αρχές έχουν ρίξει σε υποδομές για να ξεβρομίσουν τον Σκηνουάνα.
#Hidalgo a fait trempette sous les youyous de ses supporters. On lui a cependant évité l’humiliation de glisser sur la vase des quais comme Amélie Oudéa-Castéra. On est plus à quelques dizaines de milliers d’euros près. #Baignade #Seine
pic.twitter.com/NDCbVIpV1d— pamp’ (@pamp69) July 17, 2024
Πολιτικά… μακροβούτια
Αρχικά η Ινταλγκό ήθελε να βουτήξει στον Σηκουάνα τον Ιούνιο, όμως τα επίπεδα συγκέντρωσης κολοβακτηριδίων ήταν απαγορευτικά, πολύ υψηλότερα από τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια.
Ένας από τους λόγους ήταν οι έντονες βροχοπτώσεις, που κάνουν το απαρχαιωμένο αποχετευτικό δίκτυο του Παρισιού να υπερχειλίζει.
Καιρού επιτρέποντος ωστόσο και χάρη στις νέες υποδομές που έχουν κατασκευαστεί, ο Ιούλιος συνοδεύτηκε από θετικά αποτελέσματα, επιτρέποντας στους Γάλλους πολιτικούς να τσαλαβουτήξουν στα νερά του Σηκουάνα.
Μεγάλος απών από τις βουτιές ήταν ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν.
Είχε ανακοινώσει από τον Φεβρουάριο ότι θα κολυμπούσε και αυτός στο ιστορικό ποτάμι.
Δεν έδωσε ωστόσο συγκεκριμένη ημερομηνία.
Με το δε χρόνο να μετρά αντίστροφα για την τελετή έναρξης των Αγώνων, η προεδρία του και η Γαλλία βυθίζονταν σε μια πρωτόγνωρη πολιτική κρίση, μετά το αδιέξοδο που προέκυψε από τις πρόσφατες πρόωρες βουλευτικές εκλογές, που ο ίδιος Μακρόν αποφάσισε να προκηρύξει.
Με τη χώρα με υπηρεσιακή κυβέρνηση και κατακερματισμένη τη νέα Εθνοσυνέλευση, το τελευταίο που θα χρειαζόταν αυτή τη στιγμή το λαβωμένο πολιτικό προφίλ του θα ήταν νέες δυσάρεστες εκπλήξεις και με τη διοργάνωση των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων.
Πέρα από θέματα ασφαλείας, ο Σηκουάνας θεωρείται ένα από τα τρωτά σημεία.
Ήδη στο επίκεντρο της προσοχής στην τελετής έναρξης, 26 Ιουλίου, έχει προγραμματιστεί να φιλοξενήσει στα νερά του τρίαθλο και μαραθώνιο κολύμβησης.
Ανησυχητικό ερώτημα παραμένει εάν η κατάσταση των υδάτων του θα είναι επαρκώς καλή για τη διεξαγωγή των αθλημάτων και την υγεία των αθλητών.
Προφανώς και στον σχεδιασμό έχουν προβλεφθεί εναλλακτικές λύσεις.
Όμως δεδομένου του ήδη τεράστιου κόστους του προγράμματος καθαρισμού του Σηκουάνα, η καταφυγή σε αυτές θα ήταν επικοινωνιακά και πολιτικά ένα «ναυάγιο».
Πολλώ μάλλον όταν κυβερνητική υπόσχεση παραμένει ότι η κολύμβηση στον Σηκουάνα και στον παραπόταμό του Μάρνη θα είναι ξανά ελεύθερη από το επόμενο καλοκαίρι, ως μέρος της κληρονομιάς των πανάκριβων Ολυμπιακών Αγώνων.
Φιλόδοξα σχέδια, μεγάλες προκλήσεις
Ένα και πλέον αιώνα πριν, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού το 1900, επτά αθλήματα κολύμβησης έγιναν στον Σηκουάνα.
Τότε τα νερά του ήταν πιο καθαρά.
Για την ακρίβεια, η κολύμβηση στον ποταμό ήταν μία δημοφιλής συνήθεια των Παριζιάνων από τον 17ο αιώνα.
Όμως στις αρχές του 20ου το μεγαλύτερο μέρος των όμβριων υδάτων και των ακατέργαστων λυμάτων της Πόλης του Φωτός κατέληγε πια στον Σηκουάνα.
Η κατάσταση έφτασε στο αμήν το 1923, οπότε τέθηκε σε ισχύ η απαγόρευση.
Ένα χρόνο αργότερα, το Παρίσι φιλοξένησε ξανά τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Αυτή τη φορά, οι κολυμβητές αγωνίστηκαν σε πισίνες.
Έκτοτε άλλαξαν πολλά. Προς το χειρότερο…
Σήμερα, η μητροπολιτική περιοχή της γαλλικής πρωτεύουσας έχει συνολικό πληθυσμό πάνω από 11 εκατομμύρια ανθρώπους, με έντονη βιομηχανική δραστηριότητα.
Τεράστιοι όγκοι λυμάτων συνέχιζαν μέχρι πρότινος να καταλήγουν στο ποτάμι, μετατρέποντάς το σε «εκκολαπτήριο» για ιούς, βακτήρια και πρωτόζωα υπεύθυνα για ασθένειες.
Η ανάληψη της διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων 2024 από το Παρίσι έδωσε ώθηση στα σχέδια για καθαρισμό του Σηκουάνα.
Από το 2018 το γαλλικό κράτος και οι τοπικές αρχές έχουν δαπανήσει τεράστια ποσά σε υποδομές επεξεργασίας λυμάτων και ομβρίων υδάτων, καθώς και στη σύνδεση χιλιάδων κατοικιών και σκαφών με το αποχετευτικό σύστημα.
Ωστόσο οι ισχυρές βροχοπτώσεις εξακολουθούν να κατακλύζουν το υπόγειο δίκτυο αποχέτευσης του Παρισιού, μέρος του οποίου χρονολογείται από τον 19ο αιώνα.
Ο δε χρόνος μεταξύ δειγματοληψίας και αποτελέσματος από την εργαστηριακή ανάλυση της ποιότητας του νερού μπορεί να φτάσει έως και τις 24 ώρες.
Πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχουν σαφή αποτελέσματα σε πραγματικό χρόνο τις ημέρες των προγραμματισμένων αθλημάτων στα νερά του Σηκουάνα.
«Ελπίζουμε ότι ο καιρός θα βελτιωθεί περαιτέρω, αλλά δεν ανησυχούμε για τη διοργάνωση των αγώνων», διαβεβαίωσε ο Πιερ Ραμπαντάν, αντιδήμαρχος του Παρισιού, υπεύθυνος για τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες στον δήμο.
Τούτων λεχθέντων, όλοι προσεύχονται για ηλιόλουστο καιρό.
