Εκλογές Γαλλία: Ο επόμενος πρωθυπουργός της χώρας

Μετά τη νίκη του Εθνικού Συναγερμού στις ευρωεκλογές, ο Εμανουέλ Μακρόν προκήρυξε άμεσα πρόωρες εκλογές με στόχο την «αποσαφήνιση» του εκλογικού αποτελέσματος. Στον πρώτο γύρο των εκλογών, οι Γάλλοι ψηφοφόροι ανέδειξαν ως πρώτο κόμμα, τον Εθνικό Συναγερμό. Μετά όμως από μία εβδομάδα πολιτικών παζαριών, κατά την οποία περισσότεροι από 200 αριστεροί και κεντρώοι υποψήφιοι αποσύρθηκαν από τον δεύτερο γύρο σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τη διάσπαση της ψήφου.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του CNN, αυτό είχε ως αποτέλεσμα, το αριστερό μέτωπο- η συμμαχία των αριστερών κομμάτων της Γαλλίας – αναδείχθηκε πρώτη δύναμη καταλαμβάνοντας τις περισσότερες έδρες. Το NFP κέρδισε 182 έδρες στην Εθνοσυνέλευση, γεγονός που το καθιστά τη μεγαλύτερη ομάδα στο κοινοβούλιο των 577 εδρών. Η κεντρώα συμμαχία Ensemble του Μακρόν, η οποία έμεινε στην τρίτη θέση στον πρώτο γύρο, ανέκαμψε δυναμικά και κέρδισε 163 έδρες. Και το RN και οι σύμμαχοί του, παρά τη νίκη του πρώτου γύρου, κέρδισαν 143 έδρες.

Αυτό σημαίνει ότι το NFP «κέρδισε» τις εκλογές; Όχι ακριβώς. Παρόλο που ο συνασπισμός έχει τις περισσότερες έδρες, απέχει πολύ από τις 289 έδρες που απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία. Αν πει κανείς ότι η αριστερή συμμαχία κέρδισε κάτι, αυτό είναι σίγουρα το «cordon sanitaire», η αρχή ότι τα κυρίαρχα κόμματα πρέπει να ενωθούν για να αποτρέψουν την άκρα δεξιά από το να αναλάβει την εξουσία.

Θα παραμείνει η αριστερά ενωμένη;

Πριν από ένα μήνα, το Εθνικό Λαϊκό Κόμμα δεν υπήρχε. Τώρα, είναι το μεγαλύτερο μπλοκ στο γαλλικό κοινοβούλιο και θα μπορούσε να δώσει στη Γαλλία τον επόμενο πρωθυπουργό της. Επέλεξε το όνομά του σε μια προσπάθεια να αναστήσει το αρχικό Λαϊκό Μέτωπο που εμπόδισε την ακροδεξιά να πάρει την εξουσία το 1936. Τα αποτελέσματα της Κυριακής σημαίνουν ότι τα κατάφερε και πάλι.

Αλλά ενώ πέτυχε τον ιδρυτικό του σκοπό, είναι ασαφές αν αυτός ο ευρύχωρος – και πιθανώς εύθραυστος – συνασπισμός θα αντέξει. Το βιαστικά συγκροτημένο μπλοκ περιλαμβάνει διάφορα κόμματα: το ακροαριστερό κόμμα France Unbowed, τους Σοσιαλιστές, τους πράσινους Οικολόγους, το κεντροαριστερό Place Publique και άλλα.

Κάθε κόμμα πανηγύρισε τα αποτελέσματα στις δικές του προεκλογικές εκδηλώσεις και όχι από κοινού. Δύο από τα πιο εξέχοντα στελέχη του – ο Jean-Luc Mélenchon, ο λαϊκιστής ηγέτης του France Unbowed, και ο Raphael Glucksmann, ο πιο μετριοπαθής ηγέτης του Place Publique – μόλις και μετά βίας μιλούν μεταξύ τους.

Οι διαφωνίες σχετικά με την οικονομική και εξωτερική πολιτική θα μπορούσαν να μεταδοθούν, καθώς τα επεκτατικά σχέδια δαπανών του NFP -που περιλαμβάνουν την αύξηση του κατώτατου μισθού, την επιβολή ανώτατων ορίων στις τιμές ορισμένων τροφίμων και της ενέργειας και την κατάργηση των συνταξιοδοτικών μεταρρυθμίσεων του Μακρόν- συγκρούονται με τους περιοριστικούς δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ανάγκη της Γαλλίας να συγκρατήσει το διογκούμενο έλλειμμά της.

Αποδυναμωμένος ο Μακρόν

Ο Μακρόν είπε κάποτε ότι οι σκέψεις του είναι «πολύ περίπλοκες» για τους δημοσιογράφους. Παρόλα αυτά, η απόφασή του να προκηρύξει πρόωρες εκλογές – τρία χρόνια νωρίτερα από ό,τι ήταν απαραίτητο και με το κόμμα του πολύ πίσω στις δημοσκοπήσεις – μπέρδεψε τους πιο οξυδερκείς πολιτικούς αναλυτές, έπιασε απροετοίμαστους ακόμη και τους στενότερους συμμάχους του και άφησε πολλούς Γάλλους ψηφοφόρους σε σύγχυση.

Προκήρυξε την ψηφοφορία λίγα λεπτά αφότου το κόμμα του υπέστη συντριβή από το RN στις ευρωεκλογές του περασμένου μήνα. Αν και τα ευρωπαϊκά αποτελέσματα δεν χρειάζεται να έχουν καμία σχέση με την εγχώρια πολιτική, ο Μακρόν δήλωσε ότι δεν μπορούσε να αγνοήσει το μήνυμα που του έστειλαν οι ψηφοφόροι και ήθελε να ξεκαθαρίσει την κατάσταση.

Αλλά τα αποτελέσματα της Κυριακής δείχνουν ότι πέτυχε το αντίθετο. Ο Éduoard Philippe, πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας και σύμμαχος του Μακρόν, δήλωσε ότι αυτό που «προοριζόταν ως διευκρίνιση οδήγησε αντίθετα σε μεγάλη ασάφεια». Αν και το κόμμα του Μακρόν ανέκαμψε από τον πρώτο γύρο, έχασε περίπου 100 έδρες σε σχέση με τις εκλογές του 2022.

Τα σενάρια της επόμενης μέρας

Πρώτη απόφαση του Μακρόν θα πρέπει είναι ο διορισμός νέου πρωθυπουργού. Έχει ήδη καθυστερήσει αυτή τη διαδικασία απορρίπτοντας την παραίτηση του Γκαμπριέλ Αττάλ, ζητώντας του να παραμείνει στο αξίωμα προς το παρόν.

Συνήθως, ο Γάλλος πρόεδρος διορίζει έναν πρωθυπουργό από το μεγαλύτερο μπλοκ στο κοινοβούλιο. Αλλά δεν είναι σαφές από ποιο κόμμα του ΕΘΠ θα είναι αυτό. Το κόμμα του Mélenchon κέρδισε τις περισσότερες έδρες εντός του NFP, αλλά οι σύμμαχοι του Macron έχουν επανειλημμένα αρνηθεί να συνεργαστούν με το κόμμα France Unbowed, λέγοντας ότι είναι εξίσου ακραίο -και ως εκ τούτου εξίσου ακατάλληλο να κυβερνήσει- με τον Εθνικό Συναγερμό.

Προκειμένου να επιτευχθεί η πλειοψηφία που απαιτείται για την ψήφιση νόμων, το NFP θα πρέπει πιθανότατα να συνάψει συμμαχίες με το Ensemble – καθώς δύο συνασπισμοί εισέρχονται σε έναν ακόμη μεγαλύτερο συνασπισμό, που εκτείνεται σε τεράστιο ιδεολογικό έδαφος. Η εξεύρεση κοινού εδάφους θα είναι μια δύσκολη υπόθεση, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιθανό το αδιέξοδο. Χωρίς σαφή πλειοψηφία, μια κυβέρνηση μειοψηφίας αντιμετωπίζει τον κίνδυνο ψήφου δυσπιστίας ήδη από αυτόν τον μήνα, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντικατάσταση πολλών κυβερνήσεων η μία από την άλλη.

Μια διέξοδος θα μπορούσε να είναι μια «τεχνοκρατική» κυβέρνηση, η οποία θα περιλάμβανε τον διορισμό υπουργών χωρίς κομματική ένταξη από τον Μακρόν για τη διαχείριση των καθημερινών θεμάτων. Αλλά αυτές μπορεί να καταλήξουν να φαίνονται αντιδημοκρατικές και να φουντώσουν περαιτέρω τις φλόγες του λαϊκισμού. Δείτε μόνο την Ιταλία: μετά την πρωθυπουργία του Μάριο Ντράγκι, του κατ’ εξοχήν τεχνοκράτη, η χώρα εξέλεξε την πιο ακροδεξιά κυβέρνησή της από την εποχή του Μπενίτο Μουσολίνι. Ενώ η Γαλλία απέφυγε προς το παρόν μια ακροδεξιά κυβέρνηση, η απειλή του RN είναι πιθανό να παραμείνει ισχυρή.

Το οξύμωρο

Στις γαλλικές εκλογές σημειώθηκε η μεγαλύτερη συμμετοχή από το 1997, με το ποσοστό να φτάνει το 66,63% δηλαδή ψήφισαν 28.869.464 πολίτες. Οι περισσότεροι (23,3 εκατομμύρια) ψήφισαν υπέρ των βασικών κομμάτων και σχηματισμών αυτής της εκλογικής αναμέτρησης. Σε επίπεδο ψήφων, η Λεπέν πήρε τις περισσότερες.

Αναλυτικά:

10 εκατ. υπέρ της ακροδεξιάς Λεπέν
7 εκατ. υπέρ του μπλοκ της Αριστεράς
6,3 εκατ. υπέρ της πολιτικής συμμαχίας του προέδρου Μακρόν,

Οι ψήφοι δεν αποτυπώνεται σε έδρες στη νέα Εθνοσυνέλευση, όπου ήρθε πρώτο το Αριστερό Μέτωπο, δεύτερο το κεντρώο μπλόκ του Μακρόν και τρίτη η ακροδεξιά Λεπέν. Αυτό συνέβη επειδή το εκλογικό σύστημα είναι πλειοψηφικό – μονοεδρικό και οι κάλπες στήνονται σε 2 γύρους, γεγονός που ευνόησε το δημοκρατικό μέτωπο, τις συμμαχίες δηλαδή των κομμάτων που ένωσαν δυνάμεις μετά την πρώτη κάλπη, μόνο και μόνο για να εμποδίσουν την άνοδο της ακροδεξιάς στην εξουσία. Ο κόσμος ανταποκρίθηκε, ψηφίζοντας όχι με βάση την ιδεολογία, αλλά με βάση αυτόν τον απώτερο σκοπό.

Ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός της χώρας

Ο β’ γύρος των εκλογών ανέδειξε πρώτο κόμμα το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο, μία συμμαχία μικρότερων αριστερών κομμάτων, η οποία όμως δεν έχει την απόλυτη πλειοψηφία. Το γαλλικό έθιμο υπαγορεύει ότι ο Γάλλος πρόεδρος ορίζει ως πρωθυπουργό, στέλεχος της μεγαλύτερης πολιτικής δύναμης του κοινοβουλίου.

Παρόλα αυτά, μέχρι σήμερα το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, που αποτελείαι από το Κομμουνιστικό Κόμμα, την Ανυπότακτη Γαλλία, τους Πράσινους και το Σοσιαλιστικό κόμμα, δεν έχει ακόμα γνωστοποιήσει την επιλογή του ως προς το πρόσωπο του πρωθυπουργού.

Σύμφωνα με το France24.com, οι πιο γνωστές προσωπικότητες του αριστερού συνασπισμού είναι:

Ζαν Λικ Μελανσόν

Ο 72χρονος πολιτικός είναι ένας μαχητικός βετεράνος της αριστερής πολιτικής στη Γαλλία. Κατείχε υπουργικές θέσεις σε προηγούμενες κυβερνήσεις, όταν ήταν μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Κατέβηκε υποψήφιος για την προεδρία το 2012, το 2017 και το 2022, βελτιώνοντας κάθε φορά το αποτέλεσμά του. Το 2022 ήρθε τρίτος, ακριβώς πίσω από την Μαρίν Λεπέν. Ο Μακρόν κέρδισε εκείνες τις εκλογές.

O Μελανσόν είναι μία από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της γαλλικής πολιτικής σκηνής, ενθουσιάζοντας ορισμένους ψηφοφόρους και τρομοκρατώντας άλλους με τις προτάσεις του για φόρους και δαπάνες, τη ρητορική του για ταξικό πόλεμο και τις αμφιλεγόμενες θέσεις του στην εξωτερική πολιτική. Οι επικριτές τον κατηγορούν για αντισημιτισμό, κάτι που ο ίδιος αρνείται.

Marine Tondelier, ηγέτης των Πρασίνων

Η Tondelier, 37 ετών, μεγάλωσε στο Henin-Beaumont, μια πόλη στη βόρεια Γαλλία που είναι γνωστή ως προπύργιο του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού (RN) και έχει ένα μακρύ ιστορικό αντιπαράθεσης με το ακροδεξιό κόμμα.

Εκλέχθηκε ως αντιπολιτευόμενο μέλος του δημοτικού συμβουλίου της πόλης το 2014. Κατέγραψε τις εμπειρίες της που εργάστηκε υπό τον δήμαρχο του RN και αυτό που περιέγραψε ως καταπιεστική ατμόσφαιρα που δημιουργούσε η ακροδεξιά διοίκηση σε ένα βιβλίο του 2017 με τίτλο «Νέα από το μέτωπο».

Σημειώνεται ότι η Tondelier εξελέγη επίσης στο βόρειο περιφερειακό συμβούλιο το 2021 και κατάφερε να αναδειχθεί στην ηγεσία του πιο γνωστού οικολογικού κόμματος της Γαλλίας, των Πρασίνων.

François Ruffin

Ο Ruffin, 48 ετών, είναι συγγραφέας και κινηματογραφιστής που ασχολήθηκε με την πολιτική όταν έβαλε υποψηφιότητα για το κοινοβούλιο στις εκλογές του 2017. Κατέβηκε ως μοναδικός υποψήφιος ενός περιφερειακού πολιτικού κόμματος που δημιούργησε – το Arise Picardy – πριν ενταχθεί στο κόμμα France Unbowed του Μελανσόν.

Βρέθηκε συχνά σε αντιπαράθεση με τον πυρήνα του France Unbowed και ήρθε σε ρήξη με τον Mélenchon σχετικά με τη στρατηγική του NFP κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις εκλογές του 2024.

«Οι διαφωνίες μου με τον Jean-Luc Mélenchon είναι γνωστές, είναι βαθιές για τη δημοκρατία, για (τη χρήση) του ήχου και της οργής και όχι της ήρεμης δύναμης και επομένως η θέση μου δεν θα είναι στην ομάδα France Unbowed, αν ποτέ εκλεγώ», δήλωσε ο Ruffin λίγες ημέρες πριν από τον δεύτερο γύρο.

Διατήρησε την έδρα του στο κοινοβούλιο με μια ισχνή διαφορά από τον τοπικό ακροδεξιό αντίπαλό του.

Raphaël Glucksmann, Σοσιαλιστικό Κόμμα

Ο Glucksmann, 44 ετών, ήταν επικεφαλής της λίστας υποψηφίων των Σοσιαλιστών στις ευρωεκλογές στις αρχές Ιουνίου. Πήρε σχεδόν το 14% των ψήφων, ακριβώς πίσω από την ομάδα Μακρόν του Μακρόν «Μαζί». Αυτό θεωρήθηκε σημάδι αναγέννησης για ένα κόμμα που κυβέρνησε τη Γαλλία τις προηγούμενες δεκαετίες, αλλά πρόσφατα είχε πέσει στην εκλογική λήθη.

Ακόμη, φοίτησε σε σχολεία υψηλού κύρους και έκανε καριέρα στη δημοσιογραφία και τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές προτού διακλαδωθεί προς διάφορες κατευθύνσεις, μεταξύ άλλων ως σύμβουλος του τότε προέδρου της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι. Υποστηρίζει την ισχυρή ευρωπαϊκή υποστήριξη προς την Ουκρανία στην αντίστασή της κατά της ρωσικής εισβολής.

Laurent Berger, πρώην συνδικαλιστής του CFDT

Ο 55χρονος Berger είναι πρώην επικεφαλής ενός από τα κυριότερα συνδικάτα της Γαλλίας, του μετριοπαθούς CFDT. Έχει ασκήσει έντονη αντιπολίτευση στον Εθνικό Συναγερμό.

Αν και ο ίδιος έχει δηλώσει ότι δεν θέλει να γίνει πρωθυπουργός, αλλά άλλοι αριστεροί έχουν προτείνει το όνομά του, λέγοντας ότι θα μπορούσε να είναι μια ενωτική φιγούρα και μια δημοφιλής εναλλακτική λύση στον Mélenchon.

Fabien Roussel, ηγέτης του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος

Ο Fabien Roussel εντάχθηκε στο κίνημα νεολαίας του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος σε ηλικία 16 ετών και συμμετείχε ενεργά σε διαδηλώσεις κατά του απαρτχάιντ, οι οποίες, όπως έχει πει, διαμόρφωσαν την πολιτική του σκέψη.

Σε ηλικία 55 ετών, είναι ένθερμος υπερασπιστής της γαλλικής πυρηνικής ενέργειας, έχει καταγγείλει το αυξανόμενο αντι-κυνηγετικό συναίσθημα στη Γαλλία και έχει ορίσει τη γαλλική γαστρονομία ως «καλό κρασί, καλό κρέας, καλό τυρί».

Σημειώνεται ότι ο Roussel ασχολήθηκε με την πολιτική σε ηλικία 28 ετών, όταν έγινε σύμβουλος της Michelle Demissine, υπουργού Τουρισμού υπό τον πρωθυπουργό Lionel Jospin..