To φέουδο της μπασκετικής Panx Americana | Novasports
Από την εμφάνιση της Dream Team το 1992 οι ΗΠΑ απέδειξαν ότι η μοναδική διεθνής διοργάνωση που τους ενδιαφέρει πραγματικά είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Ο Δημήτρης Καρύδας γράφει για την αμερικάνικη κυριαρχία.
Από το 1936 που το μπάσκετ εμφανίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες οι Ηνωμένες Πολιτείες θεώρησαν ότι ως πατρίδα του σπορ είχαν και ήθελαν να έχουν τον πρώτο λόγο στην κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου. Σε αντίθεση με τα παγκόσμια κύπελλα και τους Παναμερικανικούς αγώνες (άλλη μια διοργάνωση που είχαν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο) πάντοτε στους Ο.Α. εμφάνιζαν τις ισχυρότερες ομάδες. Η τουλάχιστον τις δυνητικά πιο ισχυρές. Κάπως έτσι βρέθηκαν στη θέση του ηττημένου μόνο δύο φορές τον επόμενο μισό αιώνα. Εχασαν τον τελικό του 1972 στο Μόναχο με τρόπο που παρέπεμπε σε….νοθεία αφού τα τελευταία 3 δευτερόλεπτα του τελικού με την Σοβιετική Ένωση παίχτηκαν τρεις φορές(!) μέχρι να σκοράρει το νικητήριο καλάθι των Ρώσων ο Αλέξάντερ Μπέλοφ. Και το 1988στη Σεούλ τράκαραν πάνω στον Σαμπόνις που οδήγησε την ΕΣΣΔ στην τελευταία εμφάνιση σαν ενιαία ομάδα στην κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου. Η ήττα στον ημιτελικό της Σεούλ έφερε ραγδαίες αλλαγές αφού συνδυαστηκε με την αποτυχία των ΗΠΑ να κατακτήσουν το χρυσό στους Παναμερικανικούς ένα χρόνο νωρίτερα όταν έπεσαν στα…χέρια και τα τρίποντα του μεγάλου Βραζιλιάνου Οσκαρ Σμιντ.
Μικρή παρένθεση για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του αντίκτυπου. Ο κόουτς της ομάδας του 1988 Τζον Τόμπσον ακόμη και μέχρι τις τελευταίες μέρες της ζωής του αντιμετώπιζε την πανταχόθεν κριτική και είχε κατηγορηθεί ευθέως από τα media της εποχής για reverse racism επειδή παρουσίασε στη Σεούλ μια all black ομάδα με 11 Αφροαμερικάνους.
Στην επαύριο των Ολυμπιακών της Σεούλ ο Ντέιβιντ Στερν, κομισάριος του ΝΒΑ κατάλαβε ότι πλέον η διαφορά των κολλεγιακών ομάδων που εκπροσωπούσαν τις ΗΠΑ στη διοργάνωση με τις ομάδες έμπειρων παικτών που έστελναν οι υπόλοιπες χώρες είχε ουσιαστικά μηδενιστεί. Σε μια εποχή που το ΝΒΑ προσπαθούσε να αντλήσει τα μεγαλύτερα οικονομικά κέρδη σε παγκόσμια κλίμακα αυτή η αμφισβήτηση δεν ήταν το καλύτερο δυνατό. Και μετά από μια σειρά διαβουλεύσεων με τη ΔΟΕ αποφασίστηκε στους Ολυμπιακούς της Βαρκελώνης οι ΗΠΑ να εμφανιστούν με ομάδα αποτελούμενη από παίκτες του ΝΒΑ. Η συνθήκη έμοιαζε και ήταν win-win. Το ΝΒΑ ήθελε να αποδείξει την παγκόσμια κυριαρχία του και την υπεροχή του και η ΔΟΕ να βρει μια ακόμη οικονομική και αγωνιστική ατραξιόν για τους αγώνες. Η ομάδα που εμφανίστηκε στη Βαρκελώνη ήταν υπεράνω κάθε μπασκετικής φαντασίας. Εντεκα σούπερ σταρ του ΝΒΑ που θα συμπεριλαμβάνονταν στους 50 καλύτερους όλων των εποχών. Με επικεφαλής τρεις από τους μεγαλύτερους παίκτες όλων των εποχών: Μάικλ Τζόρνταν, Μάτζικ Τζόνσον και Λάρι Μπερντ. Φυσικά, σάρωσαν όποιον αντίπαλο βρήκαν στο δρόμο τους και το ΝΒΑ πέτυχε τον διπλό του στόχο: Αύξησε τη δημοτικότητα του πρωταθλήματος και δημιούργησε δέος σε όποιον αντίπαλο είχε την ατυχία να βρεθεί απέναντι στους επαγγελματίες του ΝΒΑ.
Στην εποχή της ταχύτητας όμως τα θαύματα κρατάν λιγότερο χρόνο από ότι στο παρελθόν. Αν στον υπόλοιπο μπασκετικό πλανήτη πήρε μισό αιώνα για να πάψει να φοβάται τις ομάδες κολλεγίων στη σύγχρονη εποχή πήρε πολύ λιγότερο. Με ολοένα και περισσότερους Ευρωπαίους να παίζουν στο ΝΒΑ το αγωνιστικό δέος κράτησε λίγο. Το 1996, στην Ατλάντα, οι Σέρβοι άντεξαν ένα ημίχρονο στον τελικό και τέσσερα χρόνια αργότερα στο Σίδνεϊ οι ΗΠΑ γλίτωσαν το κάζο όταν το τελευταίο σουτ των Λιθουανών στον ημιτελικό δεν βρήκε στόχο. Στην Αθήνα το 2004 ήρθε η πρώτη μεγάλη αποκαθήλωση. Μια μέτρια Αμερικάνικη ομάδα αρκέστηκε στην 3η θέση και όταν δύο χρόνια αργότερα στο Τόκιο η εθνική μας υποχρέωσε τους Αμερικάνους σε ένα ακόμη χαμένο ημιτελικό άλλαξε όλη η λογική. Τέλος πια στις ομάδες που μαζεύονταν για να κάνουν καλοκαιρινό τουρισμό και να παίξουν και λίγο μπάσκετ.
Καλύτερες επιλογές, κανονικό πρόγραμμα προετοιμασίας, σταθεροί προπονητές και η panx Americana επέστρεψε σε όλο της το μεγαλείο. Με αφετηρία τη redeem team στο Πεκίνο το 2008 οι Αμερικάνοι πήραν τέσσερα ακόμη χρυσά μετάλλια στη σειρά. Aπό την Αθήνα και μετά οι ΗΠΑ μετράνε 29 νίκες σε 30 αγώνες των Ολυμπιακών. Γνώρισαν μόνο μια ανώδυνη ήττα στην πρώτη φάση των αγώνων του 2020 στο Τόκιο από τη Γαλλία και από τις 29 νίκες μόνο τρεις έγιναν με μονοψήφια διαφορά πόντων! Το 2024 πολύ δύσκολα θα αλλάξει το σκηνικό. Οι ΗΠΑ διάλεξαν παίκτες από το πρώτο ράφι και το χρυσό μετάλλιο μοιάζει καπαρωμένο πριν αρχίσουν οι αγώνες στη Λιλ και το Παρίσι.
