Το Κρεμλίνο ξαναγράφει την Wikipedia

Nα ανταγωνιστεί ή ακόμα και να υποκαταστήσει τη ρωσόφωνη Wikipedia φιλοδοξεί η Ru-Wiki, λογοκριμμένο αντίγραφο της δημοφιλούς διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας, υπό την αιγίδα του Κρεμλίνου.

Οι συντάκτες της Wikipedia είχαν αντιμετωπίσει στο παρελθόν πιέσεις και απόπειρες λογοκρισίας από τη ρωσική κυβέρνηση, ήδη από την εποχή των γεγονότων του Μαϊντάν, το 2014. Ωστόσο μέχρι τώρα το καθεστώς του Πούτιν δεν έχει μπλοκάρει τη Wikipedia, αν και έχουν επιβληθεί  εξοντωτικά πρόστιμα στους συντάκτες της, με αφορμή δημοσιεύματα για την Ουκρανία

Στιγμές της ιστορίας που κρίνονται «ευαίσθητες» έχουν παραλειφθεί ή ξαναγραφτεί

Όμως από τον Ιανουάριο του 2024 τέθηκε και επισήμως σε λειτουργία το φιλόδοξο σχέδιο τoυ RuWiki, ενώ είχαν προηγηθεί έξι μήνες δοκιμαστικής λειτουργίας.  Σύμφωνα με ρωσικά ΜΜΕ, ο Ρώσος πρόεδρος είχε δώσει την έγκρισή του για τη δημιουργία νέας διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας, εναλλακτικής στη Wikipedia, από τον Μάιο του 2022, τρεις μήνες μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Ο Εconomist αναφέρει ότι μέχρι τώρα το RuWiki είναι απλώς ένα αντίγραφο της Wikipedia. Με μικρές αλλά σημαντικές διαφορές: Στιγμές της ιστορίας που κρίνονται «ευαίσθητες» έχουν παραλειφθεί ή ξαναγραφτεί.

Οργουελικό εγχείρημα

Το RuWiki θα μπορούσε να χαρακτηριστεί οργουελικό, σχολιάζει ο Economist, μόνο που έχει λογοκρίνει και τον ίδιο τον Όργουελ. Για παράδειγμα το λήμμα για το 1984, παραλείπει την περιγραφή της αυθεντικής Wikipedia για το Υπουργείο Αλήθειας του Ουίνστον Σμιθ, όπου «διορθώνονται» τα ιστορικά αρχεία.

Σε άλλα σημεία, έχουν γίνει «χειρουργικές παρεμβάσεις» σε θέματα που ενοχλούν την πουτινική ιδεολογία: Από τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα και το στοματικό σεξ, μέχρι την σοβιετική ιστορία, και φυσικά τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τα γεγονότα της σφαγής στην Μπούτσα, της ουκρανικής πόλης κοντά στο Κίεβο, το 2022, όπου ο Ρωσικός στρατός είχει διαπράξει θηριωδίες εις βάρος αμάχων, που συνιστούν εγκλήματα πολέμου, παρουσιάζονται ως «ουκρανική και δυτική εκστρατεία παραπληροφόρησης». Βέβαια το Κρεμλίνο ισχυριζόταν από την πρώτη στιγμή ότι οι εικόνες φρίκης από την Μπούτσα, με τα πτώματα αμάχων να στιβάζονται άταφα στους δρόμους, ήταν σκηνοθετημένες, κάνοντας λόγο για προβοκάτσια – χωρίς φυσικά να πείθει τη διεθνή κοινότητα.  Η εκτέλεση σχεδόν 22.000 Πολωνών αξιωματικών στο Κατίν το 1940 ξαναγράφεται, και αμφισβητεί τα έγγραφα του αρχείου που αποδεικνύουν ότι έγινε από τις σοβιετικές μυστικές υπηρεσίες.

Ο Ναβάλνι ήταν απλώς …ένας μπλόγκερ

Δεν υπάρχει κανένα λήμμα για το «Putin khuylo!», ένα υποτιμητικό άσμα που χλευάζει τον Ρώσο πρόεδρο και ακούστηκε για πρώτη φορά στις ουκρανικές ποδοσφαιρικές κερκίδες το 2014. Επίσης όλες οι αναφορές στον ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος πέθανε «μυστηριωδώς» στη φυλακή τον Φεβρουάριο του 2024, έχουν τροποποιηθεί για να τον περιγράψουν ως έναν απλό «μπλόγκερ».

Το RuWiki θα μπορούσε να χαρακτηριστεί οργουελικό,  μόνο που έχει λογοκρίνει και τον ίδιο τον Όργουελ

Το ανεξάρτητο ρωσικο μέσο ενημέρωσης Mediazona ετοιμάζει μια ανάλυση της RuWiki, η οποία πρόκειται να κυκλοφορήσει σύντομα. Μέχρι στιγμής έχουν βρει ότι  η συντριπτική πλειοψηφία των νέων επεξεργασιών γίνεται σε ώρες γραφείου τις καθημερινές. Αυτό συνηγορεί στο ότι οι επεξεργασίες – λογοκρισίας γίνονται από έμμισθες ομάδες συγγραφέων, σε αντίθεση με το εθελοντικό μοντέλο της Wikipedia

Ρωσικό «ψαλίδι» στην αυθεντική Wikipedia

Οι προηγούμενες εκδόσεις του ιστότοπου RuWiki είχαν αφήσει «ξεκλείδωτες» τις αλλαγές και μπορούσε να δεις πόσες παρεμβάσεις είχαν γίνει και πότε. Ως το τέλος του 2023 μπόρούσε να δει κανείς ότι έλειπαν 158.000 χαρακτήρες, από ένα αρχικό κείμενο της Wikipedia σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ρωσία . Ένα λήμμα για τη ελευθερία του λόγου στη Ρωσία ήταν «ελαφρύτερο» κατά 205.000 χαρακτήρες, ενώ από το λήμμα για τη «λογοκρισία» είχαν αφαιρεθεί περίπου 71.000 χαρακτήρες. Aν θεωρήσουμε ότι ένα κείμενο 500 λέξεων περιέχει περίπου 3.000 χαρακτήρες, μόνο το «ψαλίδι» από τα τρία λήμματα αντιστοιχεί σε ολόκληρο δοκίμιο.